1.3.ESTADO DE DERECHO Significa el imperio de la ley

1.3.ESTADO DE DERECHO Significa el imperio de la ley

Derecho es el orden normativo² e institucional de la conducta humana en sociedad inspirado en postulados de justicia y certeza jurídica,³ cuya base son las relaciones sociales que determinan su contenido y carácter en un lugar y momento dados. En otras palabras, es un sistema de normas que regula la convivencia social y permite resolver los conflictos de intereses de relevancia jurídica. A lo largo de la historia juristas, filósofos y teóricos del Derecho han propuesto definiciones alternativas y distintas teorías jurídicas sin que exista, hasta la actualidad, consenso sobre su definición. El concepto del Derecho es estudiado por la Filosofía del Derecho.
El derecho objetivo es el conjunto de leyes, reglamentos, de carácter permanente y obligatorio, creadas por el Estado para la conservación del orden social. Siempre teniendo en cuenta la validez, es decir, si se ha llevado a cabo el procedimiento adecuado para su creación, independientemente de su eficacia y de su ideal axiológico (si busca concretar un valor como la justicia, la paz, el orden, el bien común, etcétera).

1.2.DECLARACION UNIVERSAL DE LOS DERECHOS HUMANOS

1.2.DECLARACION UNIVERSAL DE LOS DERECHOS HUMANOS

La Declaración Universal de los Derechos Humanos (DUDH) es un documento declarativo adoptado por la Asamblea General de las Naciones Unidas en su Resolución 217 A (III), el 10 de diciembre de 1948 en París; en ésta se recogen en sus 30 artículos los derechos humanos considerados básicos, a partir de la carta de San Francisco (26 de junio de 1945).
La unión de esta declaración y los Pactos Internacionales de Derechos Humanos y sus Protocolos comprende lo que se ha denominado la Carta Internacional de Derechos Humanos. Mientras que la Declaración constituye, generalmente, un documento orientativo, los Pactos son tratados internacionales que obligan a los Estados firmantes a cumplirlos.
En numerosas convenciones, declaraciones y resoluciones internacionales de derechos humanos se han reiterado los principios básicos de derechos humanos enunciados por primera vez en la Declaración Universal de Derechos Humanos, como su universalidad, interdependencia e indivisibilidad, la igualdad y la no discriminación, y el hecho de que los derechos humanos vienen acompañados de derechos y obligaciones por parte de los responsables y los titulares de éstos. En la actualidad, todos los Estados Miembros de las Naciones Unidas han ratificado al menos uno de los nueve tratados internacionales básicos de derechos humanos, y el 80 % de ellos ha ratificado al menos cuatro de ellos, lo que constituye una expresión concreta de la universalidad de la DUDH y del conjunto de los derechos humanos internacionales.

1.1. Principios básicos del Sistema Democrático .

1.1. Principios básicos del Sistema Democrático .

Democracia from Lidialu

1.           A España democrática.

1.1         Título

§  A España do século XX (desde a II República ata a actualidade).

§  A España democrática.

1.2         Obxectivos

§  Recoñecer as principais características na sociedade española actual e diferencialas das de principios do século XX.

§  Valorar os cambios da sociedade española do século XX e coñecer as experiencias políticas (democracia, ditadura, transición á democracia, etc.) que aconteceron no último século.

1.3         Contidos

1.3.1      Contidos conceptuais

§  Os séculos XX e XXI: o mundo actual. O século XX en España (síntese)

1.3.2      Contidos procedementais

§  Análise e interpretación de gráficos, diapositivas, fotografías, etc.

§  Localización dos feitos históricos.

§  Secuenciación dos feitos mediante frisos históricos.

§  Identificación dos problemas da España actual.

1.4         Aspectos metodolóxicos

§  Tipo da actividade: a distancia, de aprendizaxe e individual.

§  Temporalización: 45 minutos.

–      Tarefa 1: cinco minutos.

–      Tarefa 2: quince minutos.

–      Tarefa 3: quince minutos.

–      Tarefa 4: dez minutos.

§  Recursos:

–      Materiais: calquera texto da área de Ciencia sociais, xeografía e historia correspondentes a 4º de ESO; recoméndase o libro de Obradoiro-Santillana:

–      Tarefa 1: unidade 18, páxina 302 e 304.

–      Tarefa 2: unidade 18, páxina 308 e 309.

–      Tarefa 3: unidade 18, páxina 302 e 304.

–      Tarefa 4: unidade 18, páxina 302 e 304.

1.5         Descrición do que se vai aprender

Nesta unidade estudaremos a situación de España desde a morte de Franco ata a definitiva estabilización democrática. Veremos que o paso dun réxime ditatorial a outro democrático se produciu pola vía do diálogo, o consenso e a tolerancia. Diferenciaremos varias etapas neste proceso de consolidación da democracia. Así mesmo, prestarémoslle unha especial atención á Constitución de 1978, un dos exemplos máis significativos dese desexo de liberdade, tolerancia e convivencia pacífica que caracteriza este período.

2.           Descrición da actividade

2.1         Introdución

Trala morte de Franco en 1975, comezou en España a época democrática. O obxectivo da presente actividade é o de situar cronoloxicamente este período, diferenciando as etapas nas que se divide en función do partido político gobernante nelas: etapa de transición cara á democracia, durante a que goberna UCD (1975-1982); etapa de goberno do PSOE (1982-1996) e etapa de goberno do PP (1996-2004).

@  Realizaremos na primeira tarefa o proceso de secuenciación cronolóxica do período denominado “transición á democracia”.

& Pode ampliar os contidos relativos a esta unidade no libro de Obradoiro-Santillana de 4º de ESO, unidade 18, páxinas 302 a 311.

Igualmente, preténdese salientar os protagonistas máis destacados destas diferentes etapas (presidentes do goberno como Adolfo Suárez, Felipe González ou José María Aznar), así como os acontecementos máis relevantes producidos en cada unha delas.

@  Traballaremos con aspectos relacionados coas etapas da transición á democracia e os seus principais acontecementos na terceira tarefa.

@  Así mesmo, na cuarta tarefa analizaremos algúns dos feitos relevantes que protagonizaron personaxes destacados no período democrático en España.

Faise un especial fincapé na Constitución de 1978, que consolida en España un réxime democrático despois dos anos de ditadura da época franquista.

@  A segunda tarefa pretende centrar a atención nas características da Constitución que lle confiren ao Estado español o seu carácter democrático. Deberase saber diferenciar estas características dos trazos representativos dun réxime político totalitario.

2.2         Tarefas

§  Tarefa 1: Cronoloxía do período.

§  Tarefa 2: Características da Constitución de 1978.

§  Tarefa 3: Etapas e principais acontecementos de cada etapa.

§  Tarefa 4: Os protagonistas da España democrática.

2.2.1      Tarefa 1: Cronoloxía do período

Imos facer unha secuencia cronolóxica dalgúns dos principais acontecementos ocorridos en España trala morte de Franco. Repase os contidos e faga o que se pide.

§  Sinale na liña do tempo os seguintes acontecementos relacionados coa España democrática:

A) Morte de Franco

B) Aprobación da Constitución en referendo

C) Chegada ao poder do PSOE

D) Chegada ao poder do PP

2.2.2      Tarefa 2: Características da Constitución de 1978

Entre os retos máis importantes que tiña ante si España trala m
orte de Franco estaba o de dotarse dun novo marco político democrático, para o que era imprescindible a elaboración dunha Constitución que servise de marco común no que desenvolver a nova experiencia democrática en liberdade e en paz.

Repasaremos deseguido os trazos principais da Constitución de 1978.

§  Indique na columna da dereita se as características da Constitución de 1978 citadas na columna da esquerda son verdadeiras (V) ou non o son (F): 

CARACTERÍSTICAS	V/F
Proclama a soberanía nacional, que reside no pobo español, de quen emanan os poderes do Estado
Non recoñece os dereitos das persoas
A forma política do Estado español é a monarquía absoluta
Recoñece a existencia da pena de morte
Garante o pluralismo político a partir da libre creación de partidos
Só permite a existencia dun partido político
Rexeita calquera tipo de discriminación por razóns de nacemento, raza, sexo, relixión ou opinión
A forma política do Estado español é a monarquía parlamentaria
Os españois non son iguais ante a lei
Garántese a liberdade ideolóxica, relixiosa e de culto dos individuos

Autoavaliación

CARACTERÍSTICAS	V/F
Proclama a Soberanía Nacional, que reside no pobo español, de quen emanan os poderes do Estado	V
Non recoñece os dereitos das persoas	F
A forma política do Estado español é a monarquía absoluta	F
Recoñece a existencia da pena de morte	F
Garante o pluralismo político a partir da libre creación de partidos	V
Só permite a existencia dun partido político	F
Rexeita calquera tipo de discriminación por razóns de nacemento, raza, sexo, relixión ou opinión	V
A forma política do Estado español é a onarquía parlamentaria	V
Os españois non son iguais ante a lei	F
Garántese a liberdade ideolóxica, relixiosa e de culto dos individuos	V

2.2.3      Tarefa 3: Etapas e principais acontecementos de cada etapa

O proceso de consolidación da democracia non foi doado; estivo salpicado de dificultades e de éxitos. Repasaremos deseguido algúns acontecementos destacados neste proceso.

§  Relacione os acontecementos da columna da esquerda co partido político que gobernaba en España cando sucedeu cada un deles, indicando na columna da dereita as siglas deses partidos (UCD, PSOE ou PP)

ACONTECEMENTOS	PARTIDO
Aumento da inmigración ilegal
Intento golpista do 23-F
Incorporación de España á Comunidade Económica Europea
Crise económica e política de reconversión industrial
Legalización dos partidos políticos
Establecemento da moeda única: o euro
Aprobación en referendo da Constitución
Aprobación da Lei de partidos para mellorar a loita contra o terrorismo
Ingreso de España na OTAN

Autoavaliación

ACONTECEMENTOS	PARTIDO
Aumento da inmigración ilegal	PP
Intento golpista do 23-F	UCD
Incorporación de España á Comunidade Económica Europea	PSOE
Crise económica e política de reconversión industrial	PSOE
Legalización dos partidos políticos	UCD
Establecemento da moeda única: o euro	PP
Aprobación en referendo da Constitución	UCD
Aprobación da Lei de partidos para mellorar a loita contra o terrorismo	PP
Ingreso de España na OTAN	UCD

2.2.4      Tarefa 4: Os protagonistas da España democrática

A transición á democracia en España foi unha obra colectiva de todos os españois. Con todo, algúns personaxes merecen unha mención destacada polas súas inestimables contribucións neste proceso. Imos recordar algúns.

§  Complete as seguintes frases cos personaxes destacados durante as distintas etapas da España democrática que figuran na seguinte lista.

José María Aznar	Felipe González
Adolfo Suárez	Leopoldo Calvo Sotelo

“Os Pactos da Moncloa asináronse entre os distintos partidos políticos durante o goberno de ................................................

A decisión máis importante de ................................................ foi o ingreso de España na OTAN.

España incorporouse á Comunidade Económica Europea baixo o mandato de ................................................

En 1996, o PP gañou as eleccións, co que ................................................ pasou a ser presidente do Goberno.

Autoavaliación

“Os Pactos da Moncloa asináronse entre os distintos partidos políticos durante o goberno de Adolfo Suárez.

A decisión máis importante de Leopoldo Calvo Sotelo foi o ingreso de España na OTAN.

España incorporouse á Comunidade Económica Europea baixo o mandato de Felipe González.

En 1996, o PP gañou as eleccións, co que José María Aznar pasou a ser presidente do Goberno.

3.     Materiais

3.1         Textos de apoio ou de referencia

§  Calquera texto da área de Ciencia sociais, xeografía e historia correspondentes a 4º de ESO; recoméndase o libro de Obradoiro-Santillana:

–      Tarefa 1: unidade 18, páxina 302 e 304.

–      Tarefa 2: unidade 18, páxina 308 e 309.

–      Tarefa 3: unidade 18, páxina 302 e 304.

–      Tarefa 4: unidade 18, páxina 302 e 304.

1. LA DEMOCRACIA COMO FORMA DE GOBIERNO Y SU FUNDAMENTACIÓN EN LA DECLARACIÓN DE LOS DERECHOS HUMANOS: La Constitucion

1. LA DEMOCRACIA COMO FORMA DE GOBIERNO Y SU FUNDAMENTACIÓN EN LA DECLARACIÓN DE LOS DERECHOS HUMANOS: La Constitucion

 1931/78


 

La Constitución de 1978.

La Constitucion 1931

Os principios políticos da democracia española

España é un Estado democrático. Esta afirmación aparece no artigo 1º da Constitución aprobada polos españois o día 6 de decembro de 1978. Nesta actividade imos falar dos principios políticos e do funcionamento das institucións que permiten certificar a certeza desa afirmación, principios e institucións que están recollidos no texto constitucional.

Despois da morte do xeneral Franco en novembro de 1975 comezou unha etapa que tiña como obxectivo fundamental o de rematar con corenta anos de ditadura, pondo a base dun novo sistema político de carácter democrático. En 1977 celebráronse eleccións que permitiron aos cidadáns españois elixiren os seus representantes nas Cortes Xerais ou Parlamento. A misión principal destas Cortes foi a de elaborar unha constitución, lei suprema pola que se rexerían todos os españois. O acordo dos partidos políticos da época permitiu a aprobación do texto constitucional nas Cortes Xerais reunidas o 31 de outubro de 1978. Posteriormente, a Constitución foi ratificada pola maioría do pobo español en referendo (consulta dirixida aos cidadáns para expresaren a súa opinión sobre algún tema importante). Isto sucedía o día 6 de decembro de 1978.

A Constitución española contén, nun texto dividido en dez títulos, 169 artigos e unhas disposicións derradeiras, as normas básicas de funcionamento do Estado democrático. Deseguido saliéntanse os trazos máis significativos do texto constitucional.

§  A soberanía (máximo poder político do Estado) reside no pobo español (artigo 1º). Como soberano, o pobo participa na política elixindo os seus representantes (persoas que actúan en nome do pobo) e expresando a súa vontade a través de referendos. Todas as persoas maiores de idade (máis de 18 anos) participan por medio dun sufraxio universal (non se lle impide a ninguén o dereito a votar).

§  A forma de goberno é a monarquía parlamentaria (artigo 1º). Isto quere dicir que o xefe de Estado é un rei, pero este rei ten limitada a súa autoridade polas Cortes Xerais ou Parlamento, representante directo do pobo español. Nunha frase resúmese todo o anterior: “o rei reina, pero non goberna”.

§  Existe unha separación de poderes (títulos II, III, IV, V e VI), polo que as tarefas de estado non poden residir na mesma persoa, como sucedía na monarquía absoluta do Antigo Réxime, nin nunha única institución. Así, do poder executivo (coa función de regulamentar e executar as leis) encárgase o goberno, formado por un presidente nomeado polas Cortes Xerais (normalmente o presidente é o candidato do partido que conta con máis representantes nas Cortes) e uns ministros designados polo presidente; do poder lexislativo (función de elaborar as leis) encárganse as Cortes Xerais ou Parlamento, con dúas cámaras: o Congreso dos Deputados e o Senado, elixidas directamente polos cidadáns por sufraxio universal; do poder xudicial (función de castigar o incumprimento das leis) fanse cargo os xuíces e os tribunais de xustiza, que actúan como poder totalmente independente dos outros dous.

§  Hai pluralismo político (artigo 6º) e, xa que logo, todas as ideas e opinións teñen cabida e deben respectarse. Este principio político básico na democracia maniféstase na existencia de partidos políticos diversos que permiten aos cidadáns participaren a través deles na política.

§  Recoñécense e protéxense os dereitos básicos das persoas (artigos 10º a 55º): vida, liberdade, xustiza, etc. É especialmente importante o recoñecemento da igualdade ante a lei (artigo 14º), polo que non se permite discriminación por motivo ningún.

§  Recoñécese o dereito á autonomía para as nacionalidades e as rexións que forman parte do Estado (artigo 2º e título VIII), o que quere dicir que o Estado español adopta un modelo de organización territorial descentralizado. O goberno central concédelles aos gobernos autonómicos determinadas competencias, é dicir, o dereito de se autogobernaren, en asuntos como a cultura, a sanidade, a educación e outros.

@  Na tarefa 1 preténdese que identifique correctamente os principios políticos máis salientables do sistema democrático, tal e como aparecen recollidos na Constitución española.

& Poderá usar como texto de apoio os seguintes libros de texto: “Ecúmene. Ciencias Sociais, Xeografía” 3º de ESO, da editorial Vicens Vives, unidade 15, páxinas 282 e 283; “Historia” 4º de ESO, da editorial Obradoiro-Santillana, unidade 18, páxinas 308 e 309. Poderase empregar ademais un exemplar da Constitución española de 1978.

 

LA CONSTITUCION:

1. la demogracia  como forma de gobierno y su  fundamentacion en la declaracion de los derechos humanos:LA CONSTITUCION  1931/78